Waddenzee en IJsselmeer

Het Waddengebied vormt als geheel een uniek en zeldzaam landschapstype op aarde. Het heeft kreken, diepere stroomgeulen, ondiepe zand- en slibplaten en langs de randen begroeide kwelders. Overal heerst de grote natuurlijke dynamiek van eb en vloed. Plaatselijk zijn er wel grote verschillen in de mate waarin zand of slib tot bezinking komt of wegspoelt, maar in grote trekken bestaat er een dynamisch evenwicht.

In de Waddenzee wordt de voedselketen prachtig zichtbaar. Op de zonbeschenen, periodiek droogvallende wadplaten vindt een aanmerkelijke productie plaats van algen (eencellige kiezelwiertjes) – de eerste stap in de keten. Van deze algen leeft een zeer grote hoeveelheid bodemdieren zoals wormen (bijvoorbeeld zeepieren), schelpdieren (bijvoorbeeld nonnetjes) en kleine kreeftachtigen (bijvoorbeeld garnalen). Hieraan doen zich -in een derde stap- dan weer talloze (trek)vogels en opgroeiende vissen te goed. Vissen worden op hun beurt bejaagd door roofvissen of zeehonden en de mens.

Dit is slechts een eenvoudig stapsgewijs voedselketenmodel; in werkelijkheid zijn er meer relaties tussen prooien en rovers en spreekt men van een voedselweb. We moeten bedenken dat binnen een voedselketen doorgaans slechts circa 10% van wat een schakel aan organische stof produceert, wordt opgegeten door de schakel daarboven. Om een zeehond een kilogram te laten groeien moet de Waddenzee dus tenminste 1000 kg algen produceren! Ook bij Wieringen komt het voedselweb in de Waddenzee in volle glorie tot ontplooiing. Maar ook hier moet men rekenen met gigantische hoeveelheden: voor de groei van een kilogram wadvogel als de kluut op het Normerven is de productie van 100 kg alg nodig!

Wieringen behoort tot de gemeenten waarin de Nederlandse Waddenzee bestuurlijk is ingedeeld. Het voormalige eiland grenst vanaf de Amsteldiepdijk (1925) in het zuidwesten tot de Afsluitdijk (1932) in het noordoosten aan het Breehorngebied. Dat vormt samen met het westelijker gelegen Balgzand een uitermate belangrijk natuurlijk getijdengebied. De rijkdom aan bodemdieren en daarvan levende wadvogels is in deze hoek van het Waddengebied enorm. Langs de waddenkust van Wieringen bevindt zich een aantal buitendijks gelegen terreinen, waarvan het zogeheten Normerven (west van Hippolytushoef) betekenis heeft als hoogwatervluchtplaats voor wadvogels. Dit geldt ook voor de kwelder die naast Den Oever is aangeslibd. Bij de aanleg van de nieuwe deltadijk langs de Wieringer kust in de jaren ’80 van de 20e eeuw zijn ter hoogte van Stroe en Oosterland (Vatrop) bovendien landschappelijk aantrekkelijke buitendijkse gebiedjes uitgespaard. Daar kon men de dijk aansluiten op het natuurlijke keileemreliëf.

Binnendijks zijn de graslanden langs de Wieringer noordkust van groot belang als overtijings- en foerageergebied voor vogels zoals rotganzen, wulpen en scholeksters. In samenwerking met de plaatselijke Agrarische Natuurvereniging tracht de overheid enige bescherming te bieden aan de weidevogelstand.

In de Wieringer Waddenzee is de Natuurbeschermingswet van kracht. Landelijke of provinciale organisaties zoals Staatsbosbeheer en Landschap Noord-Holland bemoeien zich op het land met diverse aspecten van natuurbeheer en -bescherming. In het beleid van de gemeente Wieringen wordt weliswaar het bijzondere karakter van het landschap vaak benadrukt, maar worden tegelijkertijd aanbevelingen gedaan voor grote projecten die mikken op sociaal-economische verbeteringen maar die tevens dit kenmerkende karakter ernstig zouden kunnen aantasten. Ruilverkavelingen zijn hiervan een voorbeeld, maar ook een randmeer moet geen rampmeer worden!

Ten noorden van Wieringen ligt de Waddenzee, aan de noordoostkant start de Afsluitdijk en in het oosten ligt het IJsselmeer, de voormalige Zuiderzee.
Het grootste zoetwatergebied van Europa. Belangrijk voor de zoetwatervoorziening, een groot verblijfplaats van vogels, internationaal als Wetland erkend en tevens een vogelrichtlijngebied, cultuurhistorisch erfgoed, een schitterend natuurgebied en ………de enige nog open plek te midden van land met vergezicht.

Meer weten ? Klik dan op één van onderstaande links.

1. IJsselmeervereniging
Met de volgende items:

• het IJsselmeergebied
• inleiding
• de geschiedenis
• het landschap
• de ecologie
• watervogels

2. Het Blauwe Hart

3. Wikipedia het IJsselmeer

4. Rijkswaterstaat

Voor meer informatie van Rijkswaterstaat over het IJsselmeer kopieer onderstaande link in een nieuwe pagina:

http://www.rijkswaterstaat.nl/water/vaarwegenoverzicht/ijsselmeer.aspx